گم شدن ۱ میلیون تن برنج شدنی است؟
پاسخ رئیس و دبیر انجمن به ادعای مطرح شده
مطالب مرتبط
به گزارش خبرنگار مهر، امسال قیمت برنج افزایش زیادی داشت. با وجود فراوانی این محصول پرمصرف به ویژه وفور برنج ایرانی، افزایش قیمت در این بازار منطقی نیست. هنوز موضوع «انحصار و قیمت بالای برنج ایرانی» حل نشده که مسئله «گم شدن یک میلیون تن برنج خارجی» مطرح شده است.
نایب‌رئیس شورای مرکزی مجمع ملی کشاورزی ایران در برنامه‌ای تلویزیونی گفت، سرنوشت یک میلیون تن برنج اضافه‌ای که سال ۱۴۰۱ وارد شد، هنوز مشخص نشده است. بهزاد محمودی اظهار کرد، سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ هم به اندازه نیاز سالانه، برنج وارد شد. در نتیجه مشخص نیست آن یک میلیون تن برنج خارجی که سال ۱۴۰۱ مازاد نیاز داخل وارد شده بود آیا از کشور خارج شده است؟
به این ترتیب توپ از زمین برنج ایرانی و انحصار آن و نیز قیمت بالا به زمین برنج خارجی و گم شدن بخشی از واردات و نیز قاچاق آن پاس داده شد.
کارشناسان بازار عنوان می‌کنند یک میلیون تن برنج، بار ۵۰ کشتی می‌شود. حال چگونه این حجم بار می‌تواند ناپدید شود؟
کریم اخوان اکبری، رئیس انجمن واردکنندگان برنج در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: یک میلیون برنج عدد بزرگی است و گم شدن این حجم بار مفهومی ندارد.
وی اظهار کرد: واردات کالا از زمان ثبت سفارش تا ترخیص از گمرک و توزیع در شبکه فروش، شفاف و مشخص است.
این مسئول صنفی ادامه داد: تخصیص ارز به برنج وارداتی از دولت یازدهم تغییر کرده و پس از ثبت سفارش و ورود کالا به گمرکات کشور این ارز تخصیص داده می‌شود.
این مسئول صنفی در توضیح بیشتر عنوان کرد: نخست ثبت سفارش کالا انجام شده و سپس محموله از کشور مبدا به گمرکات ایران بارگیری می‌شود. پس از ورود به گمرک، اسناد به بانک مرکزی ارائه و به اصطلاح معمول بار اظهار می‌شود. به این ترتیب مجوز ترخیص صادر و محموله در سامانه جامع توسعه تجارت، سامانه جامع انبارها و… ثبت می‌گردد. این روند مشخص می‌کند هر کامیون بار برای کدام شهر بارگیری و حمل شده است.
اخوان اکبری با اشاره به رفع تعهد ارزی در واردات برنج خارجی و عدم گم شدن محموله‌ها، اضافه کرد: پس از ارائه مدارک به بانک مرکزی نیز ۸ تا ۱۰ ماه زمان می‌برد تا ارز آن تخصیص داده شود. بنابراین تا زمان تخصیص ارز حتی ممکن است بارها به فروش رسیده باشد.
مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم درباره ادعای گم‌شدن یک میلیون تن برنج در سال 1401 اظهار داشت: امیدواریم فردی که چنین ادعایی را مطرح کرده، در صورت در اختیار داشتن مستندات کافی، موضوع را از مسیرهای قانونی پیگیری کند تا در صورت لزوم، ابعاد آن برای افکار عمومی روشن شود؛ در غیر این صورت، چنین اظهاراتی ممکن است منجر به ابهام و برداشت‌های نادرست از واقعیت موجود شود.
این مقام تشکلی با اشاره به وضعیت واردات برنج در آن سال توضیح داد:در سال 1401، در مجموع کمتر از یک میلیون و 800 هزار تن برنج به کشور وارد شد که حدود 20 درصد آن توسط شرکت بازرگانی دولتی و با هدف تقویت ذخایر راهبردی صورت گرفت و باقی‌مانده این میزان در حدود یک میلیون و 400 هزار تن، توسط بازرگانان بخش خصوصی وارد شد.
وی افزود: علت اصلی افزایش واردات در آن مقطع، کاهش میزان تولید در سال قبل، وقوع جنگ اوکراین و شرایط نامطمئن بازار جهانی غلات بود. در چنین فضایی، تصمیم‌گیران ترجیح دادند میزان واردات را کمی بیش از نیاز واقعی در نظر بگیرند تا از بروز بحران احتمالی جلوگیری شود.
خاکی گفت: با این حال، سهم افزایش‌یافته واردات بخش خصوصی نسبت به سال 1400 به 250 هزار تن هم نرسید و از این رو، طرح ادعای واردات اضافی یک میلیون تن، غیر کارشناسی و محل تردید است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: حجم یک میلیون تن برنج معادل تقریباً نیمی از تولید سالانه داخلی و برابر با حدود 50 کشتی بزرگ 20هزارتنی است؛ چنین حجمی را نمی‌توان به‌راحتی «ناپدیدشده» تلقی کرد.
خاکی گفت:از سوی دیگر، فرایند واردات به‌گونه‌ای است که بازرگان ابتدا محموله را ترخیص و به فروش می‌رساند، و پس از گذشت چند ماه انتظار طولانی، ارز آن تخصیص می‌یابد؛ بنابراین احتمال انباشت یا «گم‌شدن» چنین حجمی با منطق تجاری نیز همخوان نیست.
خاکی درباره سرنوشت برنج مازاد واردشده گفت:طی سال‌های 1402 و 1403، سالانه حدود یک میلیون تن برنج وارد کشور شده است. این میزان، با توجه به سرانه مصرف و نیاز واقعی بازار، کفاف تقاضای سالانه را نمی‌داد. با این حال، تا نیمه نخست سال 1403 نیز، بازار در وضعیت نسبتاً باثباتی قرار داشت، چراکه مازاد واردات سال 1401، بخشی از کسری بازار را جبران کرده بود.
وی افزود: از نیمه دوم سال گذشته، به‌دلیل کاهش ذخایر انباری، محدود شدن واردات و بیش برآوردی از تولید داخلی، روند افزایشی قیمت‌ها آغاز شد و به سال جاری نیز تسری یافت.